Dzieła Tamary Łempickiej z Meksyku - nowe nabytki Muzeum Narodowego w Lublinie

- Dzięki pracy naszych muzealników i zasługom Muzeum Narodowego w Lublinie, udało się zakupić 18 prac Tamary Łempickiej ze zbiorów w Meksyku do zbiorów tej instytucji. (…) Dziękuję wszystkim, którzy sprawili, że ta jedna z największych polskich malarek wróciła do ojczyzny” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji prasowej „Z Cuernavaki na lubelski Zamek – nowe nabytki Muzeum Narodowego w Lublinie.

Od 23 czerwca w Muzeum Narodowym w Lublinie będzie można podziwiać 18 prac Tamary Łempickiej, które zostały zakupione od meksykańskiego artysty – rzeźbiarza Victora Manuela Contrerasa dzięki decyzji ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że w ubiegłym roku w Polsce zostały zorganizowane trzy wystawy Tamary Łempickiej: w Muzeum Narodowym w Lublinie, Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Villi La Fleur w Konstancinie pod Warszawą. Zaznaczył, że największą przeglądową wystawę prac artystki w Lublinie zwiedziło 86 tys. osób.

Tamara Łempicka jest najdroższą polską artystką. Jej obraz na jednej z aukcji w 2020 roku osiągnął kwotę 82 mln zł. W polskich zbiorach publicznych do tej pory znajdowały się tylko dwa obrazy tej malarki. Teraz udało się nam zakupić 18 prac ze zbiorów w Meksyku, należących do rzeźbiarza Victora Manuela Contrerasa, w którego posiadłości Tamara Łempicka spędziła ostatnie lata życia. Projekt ten realizowaliśmy w uzgodnieniu ze spadkobierczyniami Łempickiej. Prawa własności tych prac zostały potwierdzone i należą do polskiego państwa – powiedział prof. Piotr Gliński podczas konferencji prasowej.

Szef resortu kultury podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do pozyskania kolekcji Tamary Łempickiej – dyrektor i zespołowi Muzeum Narodowego w Lublinie, departamentowi Dziedzictwa Kulturowego za Granicą w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ambasadzie RP w Meksyku.

To była dobra współpraca na rzecz polskiej kultury. Dzieła Łempickiej są bardzo cenione i trudno dostępne, a mimo to udało się nam zrealizować to przedsięwzięcie. Chcę docenić zwłaszcza rolę Muzeum Narodowego w Lublinie. Różne muzea w Polsce aspirowały do tego, aby dzieła Łempickiej do nich trafiły. Lubelskie muzeum zasłużyło na nie dzięki organizacji tak wspaniałej wystawy poświęconej artystce w ubiegłym roku – podkreślił minister kultury.

Wicepremier Gliński poinformował, że prace zostały zakupione z rezerwy premiera RP Mateusza Morawieckiego przy udziale Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wiem, że pozyskane dzieła będą pod wspaniałą opieką instytucji, która pozostaje w dobrych stosunkach z rodziną Tamary Łempickiej. To bardzo ważne, m.in. ze względu na perspektywy rozwojowe tej kolekcji w przyszłości – podsumował szef resortu kultury.

Kolekcja dzieł Tamary Łempickiej z Cuarnavace

Możliwość pozyskania kolekcji dzieł oraz pamiątek po Tamarze Łempickiej, będących w posiadaniu meksykańskiego artysty – rzeźbiarza Victora Manuela Contrerasa, przyjaciela Łempickiej, pojawiła się pod koniec 2022 r. W domu Contrerasa w Cuarnavace w Meksyku artystka spędziła ostatnie lata swojego życia.

Dzięki decyzji ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego, który przyznał Muzeum Narodowemu w Lublinie dotację na zakup i transport kolekcji do Polski, największy na świecie publiczny zbiór dzieł Tamary Łempickiej, obejmujący 18 prac, wzbogaci lubelskie zbiory.

Zakupiona do Muzeum Narodowego w Lublinie kolekcja, na którą składa się 12 płócien oraz 6 prac na papierze, ma ogromną wartość merytoryczną dla badaczy twórczości artystki ze względu na jej przekrojowy charakter. Wśród prac odnajdziemy dzieła zarówno z lat 20., jak i 70. XX wieku. Od 23 czerwca dzieła będą prezentowane w Muzeum Narodowym w Lublinie.

Zakupione dzieła Tamary Łempickiej – charakterystyka

Nabyte dzieła Tamary Łempickiej ukazują styl artystki wypracowany jeszcze w latach 30., w którym posługuje się ona mocnym rysunkiem, wyrazistym światłocieniem, surowością formy oraz ostrością koloru. Obiekty z lat 40. XX w. reprezentują twórczość, w której odnaleźć można wpływy sztuki dawnej oraz edukacji w pracowni Andre Lhote’a w Paryżu. Przykładem jest obraz „Cytryna”, w którym prozaiczne przedmioty ukazane zostały w starannych aranżacjach. Wyjątkowa kompozycja osadzona w otwartej przestrzeni stajni zawiera także przesłanie moralne, nakazujące myślenie o upływnie czasu i przemijalności rzeczy.

Dzieła z lat 50. i 60. XX w. stanowią natomiast doskonały przykład wypracowywania przez Łempicką nowego języka malarskiego. W pracach z tego okresu można zauważyć powolne odejście od zdefiniowanego w latach 30. XX w. stylu. Artystka, nie rezygnując z tematu jakim był akt czy martwa natura, coraz częściej skłaniała się ku przedstawieniom pozbawionym mocnej geometryzacji postaci.

Natomiast obiekty z lat 70. i 80. XX w. ukazują kolejne nowe konwencje w malarstwie artystki. W zakupionym zbiorze można zaobserwować zarówno zmianę techniki malarskiej, jak i odejście od klasycznych motywów w stronę malarstwa abstrakcyjnego. Obrazy malowane za pomocą szpachli o monochromatycznej, rozświetlonej, rozmytej palecie barw zaczynają ujawniać wrażliwość Łempickiej na nagłe zmiany światła. Natomiast kompozycje abstrakcyjne nie są wyłącznie próbą ponownego zainteresowania swoją sztuką amerykańskiej krytyki, ale pewnego rodzaju zróżnicowanym dialogiem z tradycją malarstwa abstrakcyjnego. Artystka, posługując się skomplikowanymi układami przenikających się wstęg, barwnych pasów oraz geometrycznych form wypełnionych zróżnicowaną fakturą malarską, tworzy nowy język, który staje się aktualizacją dekoracyjnych aspektów jej malarstwa.

Obrazy Tamary Łempickiej w polskich zbiorach

W 2022 roku minęła 42. rocznica śmierci Tamary Łempickiej – jednej z najwybitniejszych polskich artystek. W Polsce odbyły się wówczas trzy wystawy jej prac. Ekspozycja „Tamara Łempicka – kobieta w podróży” w Muzeum Narodowym w Lublinie była pierwszą w Polsce wystawą poświęconą życiu i twórczości malarki. Lubelska wystawa (którą obejrzało 86 tys. osób), jak i jej kontynuacja w Muzeum Narodowym w Krakowie, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem publiczności.

W zbiorach instytucji publicznych w Polsce do tej pory znajdowały się jedynie dwa obrazy Tamary Łempickiej („Lasstitude” – polski tytuł „Znużenie. Kobieta Siedząca na krześle” – z 1927 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz „Martwa natura” z ok. 1950 r. w Muzeum Mazowieckim w Płocku).

Większą kolekcję obrazów (m.in. Kobieta w niebieskiej sukience), rysunków i grafik oraz pamiątek po artystce (m.in. meble z pracowni na Montparnasse) ma prywatne muzeum Villa La Fleur prowadzone przez Marka Roeflera w podwarszawskim Konstancinie.

Źródło: gov.pl